در ابتدا به معرفی کوتاهی از مفهوم ماشین کنترل عددی میپردازیم :
نقل از ویکی پدیا :
کنترل عددی (انگلیسی: Numerical control؛ کوته‌نوشت: NC یا ان‌سی) به خودکارسازی ماشین‌های ابزاری گفته میشود که توسط دستورهای با دقت برنامه‌ریزی‌شده روی یک رسانه ذخیره‌سازی، بر خلاف وارسی دستی کار می‌کند.
کنترل عددی رایانه‌ای (انگلیسی :Computer Numerical Controlَ؛ کوته‌نوشت: CNC یا سی‌ان‌سی) اتوماسیون ابزار و ماشین‌آلات با استفاده از رایانه‌هایی است که توانایی اجرای فرامین کنترلی ماشین‌آلات را دارند. این روش در مقابل ماشین‌هایی است که به صورت دستی کار می‌کنند.
در دستگاه‌های ماشین ابزار سی‌ان‌سی مدرن، طراحی یک قطعهٔ مکانیکی و برنامه تولید آن کاملاً خودکار انجام میشود. هندسه مکانیکی جسم با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر (CAD) تعریف شده و پس از آن به وسیله نرم‌افزارهای تولید به کمک کامپیوتر(CAM) به دستورها تولیدی و ساختی تبدیل میشود. سرانجام این دستورها که برای سیستم یک ماشین تولیدی قابل فهم است، روی یک ماشین کنترل عددی (CNC) بارگذاری می‌شوند.
از آن‌جایی که یک جزء خاص برای ساخته شدن ممکن است به ابزارهای متفاوتی چون:مته، ارّه، تراش و … نیاز داشته باشد؛ ماشین آلات مدرن اغلب ترکیبی از ابزارهای متعدد در یک سلول واحد هستند.
ماشین کنترل عددی :
به مجموعه ایی از دستورالعملی که به جهت ماشینکاری یک قطعه نیاز است طی یک برنامه منظم شود و به سیستم کنترل ماشین داده می شود.
در این ماشین ها برای بهره برداری از قطعات به وسیله ماشین سی ان سی باید اطلاعات جامع در مورد:
۱-قطعات کار
۲-شیوه ماشین کاری سی ان سی و طریق حرکت ابزارهای برش
۳-سرعت برش
۴-سیستم مختصات
۵-نقطه های صفر به سیستم کنترل داده می شوند.
قسمت جامعی از این دستورالعمل ها به صورت برنامه های ماشین سی ان سی تنظیم شده و سپس وارد قسمت حافظه دستگاه و سیستم می شود.
در برنامه نویسی ماشین های سی ان سی می توان از زبان های متفاوت برنامه نویسی و حتی از شیوه های پارامتریک استفاده نمود.
زبان مورد نیاز در اینجا زبان برنامه نویسی COMPACT است که در اصل برنامه نویسی با استفاده از کدهای عملیاتی می باشد.
که بر اساس استانداردهای DIN 66025 ساختار برنامه تنظیم می شود.
برنامه های سی ان سی اغلب به دو شیوه نوشته و تهیه می گردد که به صورت زیر است:
در برنامه نویسی دستی ماشین کنترل عددی ، طرح و نقش کار باید مطابق نقشه قطعات کار تنظیم شود.
سپس نقطه های حرکت ابزار تعیین و محاسبه لازم انجام می شود و بعد برنامه به حالت دستی و به زبان برنامه نویسی آن تنظیم می گردد .
همچنین باز هم اطلاعات به حالت دستی وارد ماشین های سی ان سی می گردد .
برنامه نویسی از طریق کامپیوتر برای قطعه های پیچیده که محاسبه نمودن نقطه های حرکت ابزار امکان پذیر نمی باشد به کار گرفته میشود.
اول:قطعات مورد نظر ما توسط نرم افزارهای مربوطه طراحی و بعد ترسیم می گردد.
دوم: به کمک نرم افزارهای تولید برنامه شیوه براده برداری تعیین و برنامه قابل درک برای ماشین های سی ان سی تهیه می گردد.
۱-بررسی کردن نقشه و انتخاب کردن ماشین مطابق کار
۲- محاسبه پارامترهای ماشین کاری سی ان سی
۳- طراحی قید و بند در صورت نیاز و ابزار مورد نیاز و مورد استفاده
۴-تعیین نمودن نقطه صفر قطعات کار و نوع سیستم انداز ه دهی
۵-تهیه کردن پیش نویس برای برنامه
۶- آماد ه سازی اولیه و وارد نمودن برنامه
۷-شبیه سازی برنامه
۸-اجرای برنامه
قبل از این که وارد بحث برنامه نویسی سی ان سی شویم لازم است با انواع کنترلرهای متفاوت آشنا شویم.
با این وجود باید توجه داشت که :
«ماشین های سی ان سی ( ماشین کنترل عددی ) با کنترلرهای متفاوتی وجود دارند ولی شیوه برنامه نویسی تمام آنها مشابه هم می باشد.
بنابراین تسلط بر یکی از کنترلرها برنامه نویس را قادر می سازد که در مواجه شدن با کنترلر جدید با مطالعه کاتالوگ دستگاه درصدد برنامه نویسی آن بر آید. »
چند شرکت اصلی سازنده کنترلرهای CNC به صورت زیر است:
۱-شرکت زیمنس SIEMENS ( آلمانی)
۲-شرکت فانوک FANUC (آمریکایی)
۳-شرکت سینسیناتی CINCINATI (آمریکایی)
۴-شرکت فیلیپس PHILIPS (هلندی)
۵-شرکت هایدین هاین HEIDENHAIN (آلمانی)
۶-شرکت گرونیگ GRUNDIG (آلمانی)
۷-شرکت کادیلاک CADILAC (آمریکایی)
۸-شرکت امکو EMCO برای ماشین های CNC آموزشی
برنامه نویسی با M،G کدی در تمام ماشین های سی ان سی اعم از تراش، فرز، وایرکات، لیزر پانچ و … استفاده شده است.
در برنامه نویسی توسط زبان APT و سیستم های CAD/CAM نیز برنامه در نهایت از طریق پست پروسسور به M،G کد تبدیل و به ماشین ارسال می شود.
بنابراین آشنایی با این زبان برنامه نویسی( M،G کد) بسیار کاربردی می باشد.